Tjeerd Polstra
Oude Bildtzijl
Tjeerd Polstra's blik glijdt langs de klok als hij de kantine binnenloopt. Oef, vijf over zeven. Henk en hait zitten al met een bekertje in de handen aan tafel. Tjeerd drukt het knopje van het koffieapparaat in en wrijft in zijn ogen.
Neem alvast een kijkje
(het audioverhaal is te beluisteren in de media)
Tjeerd Polstra's blik glijdt langs de klok als hij de kantine binnenloopt. Oef, vijf over zeven. Henk en hait zitten al met een bekertje in de handen aan tafel. Tjeerd drukt het knopje van het koffieapparaat in en wrijft in zijn ogen. “De wedstrijd nog gekeken zeker?”, vraagt Henk. Tjeerd lacht. “Ze hebben gewonnen, dus het was niet voor niks.”
Tjeerd drinkt staand z'n koffie, terwijl zijn vader en achteroom in hun overalls glijden. De komende weken is het doorpakken. Meestal werken ze in de oogsttijd van 's morgens zeven tot 's avonds negen. Een pittige maar ook mooie tijd, zeker als het weer wat bestendig is en ze lekker door kunnen gaan. Nooit vindt hij het werk vervelend, ze maken bovendien altijd lol. Laatst zei hij nog op een feestje, toen het over werkplezier ging: “Wij lachen elke dag.”
“Ik controleer nog even de ventilatoren en dan gaan we”, zegt Tjeerd. Hij loopt naar achteren en pakt een aardappel van de verste bult. Ziet er goed uit: droog. Verrotting is daarmee uitgesloten. De oogst stemt hem tot nu toe vrolijk. De opbrengst in tonnen is vermoedelijk zelfs meer dan hij op basis van een proefrooiing van een paar meter had uitgerekend. Niks te klagen dus. Ja, dat concrete resultaat van het werk, dat geeft voldoening. Het is alweer tien jaar geleden dat hij de ict verliet. Hoe hield hij het vol, zoveel binnen zitten?
Even later rollen de aardappelen soepel over de rooimatten van de rooimachine. Ze komen uit een stuk zandgrond voorbij de Koedijk, de zeedijk die de grens markeert tussen de polder en het oude land. Wat rooit dit anders dan de zware klei aan de voet van de Oudebildtdijk. Tjeerd draait aan een knopje: de matten mogen iets sneller, want er komt nauwelijks grond en vuil mee omhoog.
Daar zijn de mannen alweer, ze gaan met de wagens aan de rand van de akker staan. Meteen daarna klinkt een felle piep, de machine is vol. Tjeerd rijdt naar hen toe in plaats van andersom. Zo sparen ze de bodem. De rooimachine heeft bovendien rupsbanden, die maken veel minder diepe sporen dan gewone banden.
Perceel Antje de Roos is hierna aan de beurt. Al hun percelen hebben nog altijd de namen die pake Tjeerd ook al gebruikte. De kern van de landbouw is nog altijd hetzelfde, maar er verandert ook veel, zoals de betrokkenheid van de omgeving. Hoe zegt hait dat ook weer? O ja: “Vroeger werkten ze bij de boer, nu houden ze hem in de gaten.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Bildtstars en Eigenheimers van Sense of Place
Hier vind je Tjeerd Polstra
Monnikebildtdijk 819078 VD Oude Bildtzijl Plan je route
vanaf jouw locatie
-
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
-
De bevrijding van Friesland 1
De bevrijding van Friesland 1
Nadat de geallieerde luchtlandingstroepen in september 1944 bij Arnhem waren verslagen duurde het nog tot maart 1945 voordat de geallieerden weer in het offensief gingen. Daarna ging het echter snel. De Duitse troepen in Gelderland en Overijssel waren ernstig verzwakt en de overmacht was groot. Gesteund door een effectief Fries verzet werd Friesland uiteindelijk in een hoog tempo bevrijd.
Begin april werd duidelijk dat de bevrijding van Friesland nabij was. Hoewel de provincie niet zoals andere delen van Nederland te kampen had gehad met een echte Hongerwinter, waren er wel grote tekorten aan bijna alles. En de terreur van de bezetter werd almaar groter. Hierdoor werd ook het verzet tegen de bezetter steeds sterker. De strijd tussen beide was begin 1945 harder dan ooit tevoren.
In Friesland waren de zogenoemde Knokploegen (KP) verantwoordelijk voor de meeste verzetsdaden. Maar er waren ook andere groepen. Op bevel van de Nederlandse regering in Londen werden al deze groepen samengevoegd in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.). In Friesland gebeurde dit op 12 december 1944.
Met de N.B.S., in de volksmond aangeduid als de BS, kreeg het gewapende verzet een organisatie met een duidelijke structuur. Het was de bedoeling dat de N.B.S. ook een rol zou spelen bij de aanstaande bevrijding. Daartoe werden verzetsgroepen vanaf het najaar van 1944 voorzien van wapens. Deze werden vanuit de lucht gedropt. Op 8 april zond Radio Oranje de boodschap ‘De fles is leeg’ uit. Dit was het sein voor de NBS om 36 uur later te beginnen met de uitvoer van sabotageacties. Het doel was om het de Duitsers zo moeilijk mogelijk te maken om zich te verweren tegen de naderende geallieerde troepen.Dat deed het verzet door bruggen en spoorwegen onklaar te maken, vaarwegen te blokkeren en wegen te versperren. De reactie van de bezetter was meedogenloos. Als represaille werden op verschillende momenten en plekken nog tientallen gevangenen gefusilleerd.
Toen de Canadezen op 12 april Friesland eenmaal waren binnengetrokken werden zij uiterst effectief ondersteund door het Friese verzet. Doordat het uitstekend georganiseerd was kon het de Canadezen helpen om belangrijke bruggen in handen te krijgen, beschadigde bruggen te repareren en te adviseren over de meest gunstige route.
Op 18 april was de hele provincie met uitzondering van de Waddeneilanden bevrijd (deze werden eind mei en in juni bevrijd). In vergelijking met andere provincies is er in Friesland weinig gevochten. Over het algemeen werden de paar duizend Duitse troepen, die Friesland niet hadden kunnen ontvluchten, door de Canadezen relatief snel verslagen.
De commandant van de Royal Canadian Dragoons, Lieutenant Colonel Landell, prees de acties van het verzet door te stellen ´Friesland liberated herself´. Hoewel dat wellicht wat overtrokken is, hebben de acties van het Friese verzet zonder meer de bevrijding versneld. En het aantal slachtoffers aan geallieerde kant verminderd.
Bij confrontaties met Duitse troepen en hun Nederlandse handlangers verloren zeker 31 verzetsmensen hun leven. Aan geallieerde kant sneuvelden tenminste elf Canadezen en één Fransman. Bij de gevechten en beschietingen vielen ook tientallen burgerslachtoffers. Het aantal slachtoffers aan Duitse kant is niet bekend, maar vermoedelijk liep dat aantal in de honderden. Met 320 vernielde en 4000 beschadigde woningen en 80 vernielde bruggen was Friesland materieel de minst beschadigde provincie van Nederland.
