De kerk
Het uitzicht op de omgeving alleen al is de “klim” meer dan waard. Maar als je toch boven bent, bezoek dan meteen de schilderachtige oude kerk bovenop de terp. In de kerk is tufsteen verwerkt. De tufsteen is afkomstig uit het Eifelgebergte (in Duitsland). Onderzoek leert dat vanwege deze tufsteen de kerk al uit de 12e eeuw stamt. Een kijkje in de kerk biedt een verrassend afwijkend interieur ten opzichte van de vaak sober ingerichte protestantse kerken. De bewoners van de nabij gelegen Harsta State hebben sterk hun stempel gedrukt op het interieur van de kerk, dat grotendeels wordt bepaald door één van de rijkste collectie rouwborden in Nederland. “Rouw”-borden zijn eigenlijk herdenkingsborden en waren bedoeld om de herinnering aan de overledenen in ere te houden. Deze traditie was bij de adel in zwang van 1689 (het oudste bord) tot 1906 (het jongste bord). Sommige borden zijn eenvoudig van vorm terwijl andere juist rijkelijk zijn verguld en met vele symbolen zijn versierd. Twee hardstenen gedenkplaten van rond 1760 met schitterend bewaard gebleven, in hoog reliëf uitgevoerde, beeltenissen markeren de grafkelder.
De terp
Bovenop de terp sta je bijna 9 meter boven de zeespiegel, waar andere terpen zo tussen de 2 en 7 meter boven NAP liggen. Rond het jaar 1000 is het aanleggen van de zeedijken begonnen en verloren de terpen geleidelijk hun doel als vluchtplaats voor het wassende water. Terpen zijn in hun volle omvang blijven liggen tot het midden van de 19de eeuw. Toen zijn de terpen grotendeels afgegraven. Terpaarde bleek zeer vruchtbaar en werd zo de kunstmest van de 19de eeuw, geschikt om de armere landbouwgronden te bemesten. Hele terpen verdwenen op deze manier tenzij er een kerk bovenop stond. Zo bleef van de terp van Hegebeintum nog een steil en markant gedeelte over.
De afgraving van de terp
De afgraving van de terp heeft na 1904 een groot aantal waardevolle voorwerpen opgeleverd. Een belangrijk gedeelte is, in samenwerking met het Fries Museum te Leeuwarden, ondergebracht in het Archeologisch Steunpunt, dat een onderdeel vormt van het kennis- en informatiecentrum Terp Hegebeintum. Een uit de 7de eeuw afkomstige mantelspeld kan als één van de mooiste vondsten worden beschouwd. Uit deze vondsten kan worden geconcludeerd dat de terp uit de 6de eeuw vóór Christus dateert.
