Fatum molen
Fatum
De Fatum molen is een poldermolen in Fatum, dicht bij Tzum. De functie was het bemalen van de polder Fatum.
Spinnekopmolen Fatum is een van de twee spinnekopmolens die Tzum rijk is; deze molen bemaalde tot de ruilverkaveling de Fatumerpolder.
Het oorspronkelijke bouwjaar is niet bekend. In 1914 is de molen gedeeltelijk verbrand; het onderhuis vertoont binnen nog altijd brandsporen.
Dat deze molen nog bestaat is vermoedelijk te danken aan het mislukken van een reorganisatie van de waterschappen rond het dorp Tzum. In 1910 werd een eerste vergadering hierover gehouden; uiteindelijk stemde de overgrote meerderheid van de betrokkenen er niet mee in. In 1924 werden de plannen definitief opgegeven.
De molen is op afspraak geopend voor bezichtiging. Molenaar: Fred van Geest
E-mailadres f.van.geest@kpnplanet.nl
- Afstand tot jouw locatie:
-
Windmotor Weidum
Windmotor Weidum
De Amerikaanse windmotor uit het begin van de 20ste eeuw is van algemeen cultuurhistorisch en industrieel-archeologisch belang. Gemeten naar de diameter van het windrad is dit de grootste windmotor van Nederland.
Weidum -
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Zwarte Haan: visvriendelijk malenZwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema.
St. Jacobiparochie -
Froskepôlle molen
Froskepôlle molen
Froskepôlle molen is een poldermolen op het recreatiegebied de Froskepôle aan de oost kant van Leeuwarden. De functie is het doormalen van de vijvers op De Froskepôlle: vanaf 1962 is de molen geregeld in gebruik en op afspraak geopend voor bezichtiging.
Leeuwarden -
Poldermolen De Hatsumermolen
Poldermolen De Hatsumermolen
De molen werd in 1878 door N.J. Osinga gebouwd als opvolger van een spinnenkopmolen. Hij bemaalde voorheen de 60 ha. grote polder ‘Sikma’ rondom de boerderij ‘Hommema State’. Op afspraak te bezichtigen.
Dronryp -
De Vrouwbuurtstermolen
De Vrouwbuurtstermolen
De laatste historische molen op Het Bildt, gelegen op een prachtige locatie aan de 11-steden vaarroute. Iedere zaterdagmiddag, bij voldoende wind, is de molen in bedrijf en te bezichtigen.
Vrouwenparochie -
Gemaal Roptazijl
Gemaal Roptazijl
Tjerk Hiddes vertelt het bijzondere verhaal achter het Roptasyl. Nu zie je er niet veel van terug, maar in de 17e eeuw was het syl het toneel van ruzies tussen Harlingen en Franeker.
Wijnaldum -
Poldermolen de Marsumer Molen
Poldermolen de Marsumer Molen
De molen werd in 1903 gebouwd door molenmaker J.H. Westra uit Franeker voor de bemaling van de voormalige Marssummerpolder. Jaarlijks tussen 1 mei en 1 oktober is de eerste zolder van deze molen beschikbaar als bijzonder sfeervolle trouwlocatie.
Marsum -
Molen De Korenaar Sexbierum
Molen De Korenaar Sexbierum
De Korenaar; een authentieke accomodatie die uitermate geschikt is voor uw evenement. Zo bevat de molen 2 zalen, een bar en een grote tuin. Sfeervol, romantisch monument. De molen is een officiële trouwlocatie met een prachtige tuin.
Sexbierum -
Molen De Bird
Molen De Bird
Deze molen bevindt zich op het eiland De Burd nabij de Friese plaats Grou, in Nationaal Park De Alde Feanen. Het is een poldermolen die de polder drooghoudt.
Grou
