Eise Eisinga werd op 21 februari 1744 in Dronrijp geboren. Daar volgde hij ook de lagere school. Zoals zoveel kinderen in die tijd, moest hij thuis komen werken, in zijn geval in de wolkammerij van zijn vader. Naast het wolkammen nam hij van zijn vader de interesse voor zaken als sterrenkunde en wiskunde over. Hij was zó leergierig dat hij al op jonge leeftijd wekelijks naar Franeker liep, waar hij met Willem Wijtses, een wolverver, de wiskundeboeken van Euclides bestudeerde.Op 24-jarige leeftijd trouwde Eisinga met Pietje Jacobs, waarna hij zich in 1768 als wolkammer te Franeker vestigde. Zijn grote kennis van de wis- en sterrenkunde kwam goed van pas toen in mei 1774 onrust uitbrak naar aanleiding van de voorspelling van Eelco Alta over het einde der tijden (zie hieronder). Hij had alle kennis in huis om in zijn woonkamer een model van het zonnestelsel te bouwen. Hiermee wilde hij laten zien dat er geen reden was voor paniek. Tussen zijn allereerste idee en de uiteindelijke realisatie verstreken slechts zeven jaar.Het bronzen reliëf werd in 1928 gemaakt door Gerrit Jan Adema en ingemetseld in een monument op de Breedeplaats. In het kader van de herinrichting van de omgeving van de Martinikerk was het nodig het reliëf te verwijderen. Daarna heeft het een periode in het Planetarium gehangen. Er zijn pogingen gedaan om het reliëf te plaatsen op de leuning van de tegenover het Planetarium gelegen brug. Dat is steeds niet gelukt. Daarna is er besloten het reliëf te vervatten in een glazen achtergrond, waarop de loop van de planeten verbeeld wordt en is het tegen de leuning van de brug bij het Planetarium geplaatst. De glazen achtergrond is ontworpen door Steinfort Glas in Franeker.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Eise_Eisinga
- Afstand tot jouw locatie:
Hier vind je Monument voor Eise Eisinga
Bruggetje bij Planetariumraadhuisplein
8801 Franeker Plan je route
vanaf jouw locatie
-
Klokkenstoel Harlingen
Klokkenstoel Harlingen
Bij de Christelijke Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt staat de klokkenstoel. Ook te zien vanaf de Noordoostersingel.
Harlingen -
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Zwarte Haan: visvriendelijk malenZwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema.
St. Jacobiparochie -
Pingjumer Gulden Halsband
Pingjumer Gulden Halsband
De Pingjumer Gulden Halsband is een binnendijk die het dorp Pingjum beschermde tegen het water van de Marne: een zeearm van de Waddenzee.
Witmarsum -
Sickema state
Sickema state
Net voor het dorpje Herbajum, rechts van de oude rijksweg tussen Franeker en Harlingen, staat het restant van het poortgebouw van de vroegere Sickema state.
Herbaijum -
Elfstedenbruggetje Bartlehiem
Elfstedenbruggetje Bartlehiem
Bartlehiem heeft geen stadsrechten, het is zelfs geen dorp, maar toch is dit gehucht is een wereldberoemde plaats aan de Elfstedenroute.
Wânswert -
Sint Vituskerk Feinsum
Sint Vituskerk Feinsum
Waarschijnlijk is Feinsum ontstaan rond een buitenverblijf van klooster Mariëngaarde in het nabijgelegen Hallum. Al in de dertiende eeuw werd de huidige Sint Vituskerk op de terp van Feinsum als romaans kerkje gebouwd.
Feinsum -
11fountains Leeuwarden
11fountains Leeuwarden
"Love’ bestaat uit twee 7 meter hoge, witte sculpturen van een jongen en een meisje. Ze lijken elkaar aan te kijken, maar hun ogen zijn gesloten.
Leeuwarden -
Osinga State Dronryp
Osinga State Dronryp
Deze State met de prachtige tuin laten de grandeur van weleer zien. Hoewel de woningen op het terrein nu particulier bewoond worden en niet toegankelijk zijn, biedt een wandeling rond Osinga State een unieke kans om de geschiedenis van Dronryp te ervaren.
Dronryp -
Dekema State
Dekema State
De Dekema State is van oorsprong een adellijke woning, waar tot 1996 verschillende families gewoond hebben. De State en de tuinen zijn nu opengesteld voor publiek.
Jelsum -
Lanen 52
Lanen 52
Hier houdt de Hein Buismanstichting kantoor. Eerder woonden op deze plek onder andere ‘timmerknegten’ en turfdragers. Stap in hun voetsporen naar binnen.
Harlingen
