Jan Idsardi
Holwerd
Het is aangenaam warm in de kas. Samen met medewerker Jan Boonstra is Jan Idsardi bezig met het zeven van de een- en tweejarige stammen pootaardappelen, werk dat met de hand moet gebeuren. Jan voelt zich uitgerust en is klaar voor het nieuwe seizoen.
Neem alvast een kijkje
-
-
-
Bekijk alle 4 foto's
(het audioverhaal is te beluisteren in de media)
Het is aangenaam warm in de kas. Samen met medewerker Jan Boonstra is Jan Idsardi bezig met het zeven van de een- en tweejarige stammen pootaardappelen, werk dat met de hand moet gebeuren. Jan voelt zich uitgerust en is klaar voor het nieuwe seizoen. Vorige week zijn Wilma en hij net terug gekomen van hun reis naar Latijns-Amerika.
"Kan ik de heftruck even lenen?" Anco van der Bos staat in de deuropening. Hij is een van de maten van maatschap Van der Bos, met wie Jan een intensieve samenwerking heeft.
"Ja, dat is goed", zegt Jan. Hij denkt even na. Ze moeten iets vaker heen en weer lopen, maar het is te doen voor een middag. In de samenwerking proberen ze elkaar waar mogelijk tegemoet te komen. Hun machines zijn gezamenlijk bezit en ook doen ze veel werkzaamheden voor beide boerenbedrijven in één keer. Jan Boonstra zet nog even een paar pallets klaar, zodat Anco de heftruck mee kan nemen.
Even later hoort Jan een bestelbusje op het erf op komen. Hij gaat naar buiten. Mooi, de bestelde achttien pakken bietenzaad zijn er. Ongelooflijk, denkt Jan als hij ze in de schuur zet. Dat hieruit 1500 ton bieten groeien. Het is zoveel dat er in het najaar bijna een hele dag met vrachtwagens heen en weer gereden moet worden om ze naar de suikerfabriek te brengen.
Jan wrijft in zijn handen. Het is hier buiten een stuk frisser dan in de warme kas. Van hem mag de maitiid wel beginnen. Binnen twee maanden zullen ze al het pootgoed poten. Het staat om de drie jaar op hetzelfde perceel, in de tussentijd groeien er suikerbieten en gerst. Vanaf het voorjaar gaat alles weer groeien en bloeien. De gewassen, maar ook veertien hectare grasland dat bestemd is voor agrarisch natuurbeheer.
De chauffeur die het bietenzaad bracht, rijdt de dertiende-eeuwse kronkelende dijk op. Jans ogen kunnen het bestelbusje bijna tot het dorp volgen. Dat hier aan de dijk al 700 jaar voedsel uit de klei groeit: het is bijna een wonder. De bodem blijft maar geven, ieder jaar opnieuw, al generaties lang. In de ruilverkaveling in de tachtiger jaren van de vorige eeuw zijn veel percelen aan elkaar vastgemaakt. Van 25 werden het er vijf. Ja, de ruilverkaveling heeft hen toch allemaal veel voordeel gebracht.
"Tot morgen!", zegt Jan Boonstra uit het raampje van zijn auto. Jan steekt zijn hand op. Is het alweer zo laat? Hij gaat naar binnen. Als het eten bijna klaar is, komt Wilma thuis. Ze werkt als juriste en is meestal later klaar dan hij. Ze kunnen meteen aan tafel. "Hoe was jouw dag?"
(Beluister het audioverhaal naast de foto)
Dit verhaal is onderdeel van de route Bildtstars en Eigenheimers van Sense of Place
- Afstand tot jouw locatie:
-
Klokkenstoel Harlingen
Klokkenstoel Harlingen
Bij de Christelijke Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt staat de klokkenstoel. Ook te zien vanaf de Noordoostersingel.
Harlingen -
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Zwarte Haan: visvriendelijk malenZwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema.
St. Jacobiparochie -
Pingjumer Gulden Halsband
Pingjumer Gulden Halsband
De Pingjumer Gulden Halsband is een binnendijk die het dorp Pingjum beschermde tegen het water van de Marne: een zeearm van de Waddenzee.
Witmarsum -
Elfstedenbruggetje Bartlehiem
Elfstedenbruggetje Bartlehiem
Bartlehiem heeft geen stadsrechten, het is zelfs geen dorp, maar toch is dit gehucht is een wereldberoemde plaats aan de Elfstedenroute.
Wânswert -
Sint Vituskerk Feinsum
Sint Vituskerk Feinsum
Waarschijnlijk is Feinsum ontstaan rond een buitenverblijf van klooster Mariëngaarde in het nabijgelegen Hallum. Al in de dertiende eeuw werd de huidige Sint Vituskerk op de terp van Feinsum als romaans kerkje gebouwd.
Feinsum -
11fountains Leeuwarden
11fountains Leeuwarden
"Love’ bestaat uit twee 7 meter hoge, witte sculpturen van een jongen en een meisje. Ze lijken elkaar aan te kijken, maar hun ogen zijn gesloten.
Leeuwarden -
Dekema State
Dekema State
De Dekema State is van oorsprong een adellijke woning, waar tot 1996 verschillende families gewoond hebben. De State en de tuinen zijn nu opengesteld voor publiek.
Jelsum -
11fountains Harlingen
11fountains Harlingen
Ooit stond Harlingen in het teken van de walvisvangst. Tegenwoordig streven wij er niet meer naar om deze grote en grootse dieren te doden, maar juist om ze van de dood te redden.
Harlingen -
Menno Simons Monument
Menno Simons Monument
Even buiten Witmarsum, aan Het Fliet, staat het Menno Simons-monument. Menno Simons werd in 1496 geboren in Witmarsum en werd nadat hij tot priester werd gewijd aangesteld in Pingjum en Witmarsum.
Witmarsum -
Poptaslot of Heringastate
Poptaslot of Heringastate
Het Poptaslot of Heringastate is een compleet bewaard landgoed uit begin 16e eeuw met slot, poortgebouw, tuinen, grachten, singels en een vrouwen gasthuis (hofje).
Marsum
