Bovenlichtenroute Harlingen

(2.5 km)

Bovenlichten voor het voetlicht

Harlingen is een echte schatkamer als het om monumenten gaat. In onze prachtige stad hebben we ruim 600 monumenten, zowel Rijks als gemeentelijk. Het gerestaureerde stadhuis (ook van binnen) is een van de mooiste voorbeelden, maar ook de pakhuizen, reders- en kapiteinswoningen zijn het bewonderen meer dan waard. Wie met een scherpe blik kijkt, ziet allerlei bijzondere details die bijdragen aan de grandeur van onze stad. In deze ‘route’ komen de bovenlichten voor het voetlicht. Dwaal mee ….

Bovenlichten zijn ramen boven voordeuren met als doel dat het …

Bovenlichten voor het voetlicht

Bovenlichten zijn ramen boven voordeuren met als doel dat het zonlicht naar binnen kon vallen. Zo is er op het Franekereind 15 een bovenlicht aangebracht met een cirkel in het midden. Dit markeert de plaats waardoor het licht van een stoeplantaarn naar binnen kon schijnen. Bovenlichten hadden soms een praktische insteek. Glasramen waren nogal kwetsbaar en daarom werden er geen hele glasruiten ingezet. De meeste bovenlichten werden met raamroeden in acht of twaalf vierkante of rechthoekige ruitjes verdeeld. Op het moment dat een ruitje sneuvelde, hoefde niet een heel ruit te worden vervangen. Dit was met name in de 18e eeuw. Tot ver in de 19e eeuw was er een rijke variatie aan bovenlichten. Van eenvoudige tot rijkelijk versierde en in hout gesneden. Later werden er ornamenten aan toegevoegd en kregen de bovenlichten rijke versieringen als vruchtmotieven, bladranken, ovalen of ruiten.

Das wirst du sehen

Tourist Info Harlingen

Wil jij alles weten over Harlingen? Tourist Info Harlingen is de vraagbaak, wegwijzer en gastheer voor bezoekers aan Harlingen Welkom aan Zee.

Grote bredeplaats 1

Grote Bredeplaats 1

Noorderhaven 17

Een groot pand met twee zadeldaken uit de 19e eeuw die evenwijdig aan elkaar liggen. Aan de voorkant zijn twee hoekschoorstenen met oude details te zien. De gevel is goed bewaard gebleven, met ramen die zes ruiten hebben. Boven de ramen is een versi...

Noorderhaven 29

‘Tarara boem-die-jee, de blikken dominee, die schoot met kruid en lood zijn arme naaister dood’. Wie kent deze regel niet? Minder bekend is dat een in Harlingen gepleegde moord (in 1894) het onderwerp van dit liedje is.

Noorderhaven 33

Aan de dakkapel op het huis zijn vleugelstukken versierd met Neptunus en Mercurius, respectievelijk God van de Zee en God van de Handel. Bovenop in de driehoekige of spitsboogvormige versiering is een allegorie met Vrouwe Fortuna gesneden.

Bovenlicht Anna Casparii

Een pand met een puntdak tegen een hoge klokgevel met versieringen en een ornament bovenop, dat dateert uit 1737. De stoeppalen, deur en de halfronde deuromlijsting zijn van de 18e tot begin 19e eeuw.

Noorderhaven 77

Een pand met een puntdak en een simpele gevel, gebouwd tussen de 18e en 19e eeuw. De achterkant is onveranderd. Er zijn ramen met zes ruiten.

Harpoenen van de walvisvaart

Bovenlichten maken soms een verwijzing naar de beroepen van de (oorspronkelijke) bewoners. Ooit heeft er in het pand Zoutsloot 43 hoogstwaarschijnlijk iemand gewoond die betrokken was bij de walvisvaart.

Hoogstraat 5

Bovenlicht Hoogstraat 5

Noordijs 11 & 13

Op de dakkapel is in rocaille een engeltje met mercuriusstaf verwerkt. De beeldhouwer/houtsnijder liet zich ook inspireren door de natuur en de deugden. Als je toch op het Noordijs bent, werp dan ook even een blik op de bijzonder deurlijst van nummer 13.

Noordijs 19

Rijksmonument

Franekereind 1

Een hoekpand met een gebogen puntdak waarop twee hoekschoorstenen met borden. Op de stoep staan zeven lage stoeppalen met kettingen, allemaal uit de periode rond het einde van de 18e tot de eerste helft van de 19e eeuw.

't Heerenlogement

Karakteristiek hotel in historische binnenstad van Harlingen.

Franekereind 30

Een pand van vijf venstergevechten breed met een puntdak, een dakkapel en twee hoge schoorstenen, uit de 19e eeuw. De ramen hebben zes ruiten.

Franekereind 26

Bovenlicht van Franekereind 26.

De Pot van Overvloed

'de Pot van Overvloed'

Franekereind 12

Een pand met een puntdak. De gevel heeft een rechte kroonlijst die is versierd met ornamenten zoals metopen en triglyphenfries. Daarboven is een dakkapel met versierde vleugelstukken, uit de 19e eeuw. Er is ook een opvallende schoorsteen aan de top....

Lanen 64

Bovenlicht van Lanen 64

Zuiderhaven 57

Pand met laat 18e- vroeg 19e eeuwse gevel bekroond door een forse geblokte gootlijst. Zesruits Vensters. Bovenlicht boven de deur uit de bouwtijd van de gevel. 4 stoeppalen met kettingen.

Kleine Bredeplaats 18

Levie Pais is één van de tien kinderen van Joseph en Sara Pais-Speijer. Hij trouwt met Adriana Rood uit Den Haag. Het paar gaat op de Kleine Bredeplaats 18 wonen, pal naast de groentezaak van de familie Pais.

Kleine Bredeplaats 14

Een hoog pand met een puntdak, tegen een oudere gevel waar later een trapvormige top aan is toegevoegd. De begane grond en de bovenverdieping zijn goed bewaard gebleven, met ramen die zes ruiten hebben en een mooi snijraam uit de 19e eeuw boven een...

Noorderhaven 86

Stadhuis van Harlingen

Noorderhaven 58

Een pand met een zadeldak en een puntgevel, oorspronkelijk uit de 17e eeuw, maar in de eerste helft van de 19e eeuw vereenvoudigd en aangepast. Uit die tijd zijn er kozijnen met ramen die zes ruiten hebben, en twee ingangen met bovenlicht. Van de to...

Noorderhaven 24

Een pand met een zadeldak en een trapgevel die in 1694 is gebouwd. De gevel is versierd met zandstenen blokken. Er zijn ramen met zes ruiten en één stoeppaal.