Familie Jensma-De Vries
Hallum
Half tien. Tineke de Vries klapt de laptop dicht. De administratie en het bestuurswerk voor de LTO zit er weer op. Ze moet opschieten, want de rest zal zo wel komen. Ze zet het koffieapparaat aan.
Hier schon mal ein Vorgeschmack
(het audioverhaal is te beluisteren in de media)
Half tien. Tineke de Vries klapt de laptop dicht. De administratie en het bestuurswerk voor de LTO zit er weer op. Ze moet opschieten, want de rest zal zo wel komen. Ze zet het koffieapparaat aan. De keukendeur gaat open en Gosse komt binnen, gevolgd door Theunis en Gelbrich. “Lekker koel hier”, puffen ze. De hitte gaat maar door en het heeft al tien dagen niet geregend.
“Is het gelukt?”, vraagt Gosse, en knikt naar de computer. “Jazeker”, zegt Tineke. “En bij jullie?” Ze doelt op de het selecteren van de aardappelplanten, een nauwkeurig werkje waar veel van afhangt, omdat ziekten zich snel kunnen verspreiden als zieke planten niet worden weggehaald. “In het perceel aan de dijk hebben we een stuk of twintig uit de grond getrokken”, vertelt Theunis.
Het koffiezetapparaat pruttelt. Gosse pakt de pot en schenkt iedereen in. Wat zijn ze toch een geoliede machine, zo met z'n vieren, denkt Tineke. Ieder heeft min of meer vaste taken, maar ze zetten zich altijd vol in voor de pootaardappel. Het pootgoed is de kurk waar hun bedrijf op drijft. Natuurlijk, ook voor granen en bieten doen ze hun best, maar die verbouwen ze vooral omdat de bodem maar eens in de drie jaar pootaardappelen aankan.
De hitte zindert boven het veld als Tineke en Gelbrich even later op de selectiekar zitten. Boven hun hoofd hangt een paraplu, om de verkleuringen die duiden op virus of bacteriën beter te kunnen zien. De schaduw geeft een klein beetje verkoeling. Gelbrich neemt een slok uit haar waterflesje. “Wil je ook, mam?” Ze geeft Tineke het flesje aan. Het zou wel eens een hete droge zomer kunnen worden. Wat een verschil met vorig jaar. De vorige nazomer was extreem nat. Er was geen doorkomen aan.
Tineke trekt aan de hendel, de kar rijdt langzaam door de ruggen. “Het is nog steeds een beetje raar he?”, zegt Gelbrich. Ze doelt op de halfvolle banden. Alles om de bodem te sparen. Die bodem, ja, die is de sleutel voor de toekomst van de landbouw, daar is Tineke van overtuigd, al gaan veranderingen stapje voor stapje.
Een paar maanden eerder bemestten ze dit perceel organisch, met mest dus in plaats van alleen kunstmest, met de bedoeling die weerbaarder te maken. Voor het extreme weer dat door de klimaatverandering lijkt te komen is het geen overbodige luxe. En een gezondere bodem betekent ook meer biodiversiteit, en dus ook minder bestrijdingsmiddelen hoeven gebruiken.
Gelbrich bekijkt een stuk loof, stapt vervolgens af en trekt de plant uit de grond. Daarna spieden ze weer verder, op zoek naar kleine verkleuringen of oneffenheden. Er schiet Tineke iets te binnen. “Volgende week is de open dag al. Ik wil de spuitmachine gewoon maar midden op het erf zetten. Dan kunnen we meteen in gesprek met bezoekers. Wat vind jij?”
(Beluister het audioverhaal naast de foto)
Dit verhaal is onderdeel van de route Bildtstars en Eigenheimers van Sense of Place
Hier finden Sie Familie Jensma-De Vries
Vijfhuisterdijk 199074 TE Hallum Route planen
vanaf jouw locatie
-
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
-
De bevrijding van Friesland 1
De bevrijding van Friesland 1
Nadat de geallieerde luchtlandingstroepen in september 1944 bij Arnhem waren verslagen duurde het nog tot maart 1945 voordat de geallieerden weer in het offensief gingen. Daarna ging het echter snel. De Duitse troepen in Gelderland en Overijssel waren ernstig verzwakt en de overmacht was groot. Gesteund door een effectief Fries verzet werd Friesland uiteindelijk in een hoog tempo bevrijd.
Begin april werd duidelijk dat de bevrijding van Friesland nabij was. Hoewel de provincie niet zoals andere delen van Nederland te kampen had gehad met een echte Hongerwinter, waren er wel grote tekorten aan bijna alles. En de terreur van de bezetter werd almaar groter. Hierdoor werd ook het verzet tegen de bezetter steeds sterker. De strijd tussen beide was begin 1945 harder dan ooit tevoren.
In Friesland waren de zogenoemde Knokploegen (KP) verantwoordelijk voor de meeste verzetsdaden. Maar er waren ook andere groepen. Op bevel van de Nederlandse regering in Londen werden al deze groepen samengevoegd in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.). In Friesland gebeurde dit op 12 december 1944.
Met de N.B.S., in de volksmond aangeduid als de BS, kreeg het gewapende verzet een organisatie met een duidelijke structuur. Het was de bedoeling dat de N.B.S. ook een rol zou spelen bij de aanstaande bevrijding. Daartoe werden verzetsgroepen vanaf het najaar van 1944 voorzien van wapens. Deze werden vanuit de lucht gedropt. Op 8 april zond Radio Oranje de boodschap ‘De fles is leeg’ uit. Dit was het sein voor de NBS om 36 uur later te beginnen met de uitvoer van sabotageacties. Het doel was om het de Duitsers zo moeilijk mogelijk te maken om zich te verweren tegen de naderende geallieerde troepen.Dat deed het verzet door bruggen en spoorwegen onklaar te maken, vaarwegen te blokkeren en wegen te versperren. De reactie van de bezetter was meedogenloos. Als represaille werden op verschillende momenten en plekken nog tientallen gevangenen gefusilleerd.
Toen de Canadezen op 12 april Friesland eenmaal waren binnengetrokken werden zij uiterst effectief ondersteund door het Friese verzet. Doordat het uitstekend georganiseerd was kon het de Canadezen helpen om belangrijke bruggen in handen te krijgen, beschadigde bruggen te repareren en te adviseren over de meest gunstige route.
Op 18 april was de hele provincie met uitzondering van de Waddeneilanden bevrijd (deze werden eind mei en in juni bevrijd). In vergelijking met andere provincies is er in Friesland weinig gevochten. Over het algemeen werden de paar duizend Duitse troepen, die Friesland niet hadden kunnen ontvluchten, door de Canadezen relatief snel verslagen.
De commandant van de Royal Canadian Dragoons, Lieutenant Colonel Landell, prees de acties van het verzet door te stellen ´Friesland liberated herself´. Hoewel dat wellicht wat overtrokken is, hebben de acties van het Friese verzet zonder meer de bevrijding versneld. En het aantal slachtoffers aan geallieerde kant verminderd.
Bij confrontaties met Duitse troepen en hun Nederlandse handlangers verloren zeker 31 verzetsmensen hun leven. Aan geallieerde kant sneuvelden tenminste elf Canadezen en één Fransman. Bij de gevechten en beschietingen vielen ook tientallen burgerslachtoffers. Het aantal slachtoffers aan Duitse kant is niet bekend, maar vermoedelijk liep dat aantal in de honderden. Met 320 vernielde en 4000 beschadigde woningen en 80 vernielde bruggen was Friesland materieel de minst beschadigde provincie van Nederland.
