Begraafplaats Hallum
Hallum
Op de begraafplaats van de Hervormde kerk van Hallum bevinden zich drie oorlogsgraven van militairen uit de Tweede wereldoorlog.
Hier schon mal ein Vorgeschmack
(dit verhaal hoort bij de route Noarderleech van de Strijd om de Wadden)
Drie oorlogsgraven
Op de begraafplaats van de Hervormde kerk van Hallum bevinden zich drie oorlogsgraven van militairen uit de Tweede wereldoorlog. De eerste is van een onbekende militair, waarschijnlijk een vlieger. Hij is gevonden op het Noorderleeg waar hij aangespoeld is en op 25 juni 1940 gevonden. Hij is op 26 juni 1940 begraven in graf 1 op rij 32. Op de steen staat het opschrift: Known Unto God.
De tweede is van Sergeant David Thomson Stanners van de RAF. Hij bemanningslid van Vickers Wellington DV935 van no. 15 Operational Training Unit van de vliegbasis Harwell. Hij was de radio-telegrafist/boordschutter van het toestel.
In de nacht van 25 op 26 juni 1942 was het doel van de bommenwerper, het bombarderen van Bremen. Op de terugweg is de Wellington door een Duitse nachtjager neergeschoten en rond een uur of vijf in de ochtend neergestort in de Waddenzee en volgens de melding neergeschoten ten Zuidwesten van Hallum. Alle inzittenden zijn daarbij omgekomen. Sergeant Stanners is op 12 juli 1942 gevonden op de kwelders en is begraven op 13 juli op de begraafplaats in Hallum in graf 1B rij 32.
Naast Stanners waren de overige bemanningsleden van deze Wellington:
-Sergeant J.S. Leather, copiloot, 22 jaar, begraven Algemene begraafplaats te Harlingen
-Sergeant Harry Bloor, piloot, 30 jaar, begraven Algemene begraafplaats te Harlingen
-Sergeant J.McK D.Oliver, waarnemer, 21 jaar, begraven Algemene begraafplaats Harlingen
-Sergeant R.T. Fage, radiotelegrafist / schutter, 20 jaar, begraven in Den Helder later herbegraven in Bergen op Zoom
-Sergeant Gordon Lake, 37 jaar, vermist
Robert Arthur Conrad Draper
De derde persoon die in Hallum begraven ligt, is eerste Luitenant Robert Arthur Conrad Draper, van de RCAF (de Canadese Luchtmacht) uit Vancouver (British Columbia).
Hij is op zijn eerste missie, op 20 jarige leeftijd omgekomen op 18 april 1942. Hij was radio-telegrafist aan boord van de Lockheed Hudson AM878 RR-B van 407 Demon squadron van RAF vliegveld Bircham Newton. Hij was specialist in het opsporen van schepen op zee met radar. Draper is op zondag 12 juli 1942 is gevonden op de kwelders van het Noorderleeg in het buitendijkse gebied bij Hallum.
De begrafenis van Luitenant Draper vond plaats op maandag 13 juli 1942 op de begraafplaats te Hallum in grafnummer 1A in rij no. 32.
Ook de overige bemanningsleden van dit toestel zijn omgekomen, dit waren:
- Piloot PO Edmond David Girardot. Hij is op 11 juni 1942 aangespoeld op het Noordzeestrand tussen Nes Buren. Op 14 juni is hij begraven op de Roomse begraafplaats van Nes. In 1952 is hij herbegraven op de oorlogsbegraafplaats Jonkerbos bij Nijmegen.
- Ook de radiotelegrafist/schutter F/sgt Bruce Wilbert Weaver is in Friesland begraven. Hij is ergens aan de kust gevonden en begraven in Franeker.
Twee van hen zijn nog vermist dit zijn radiotelegrafist/schutter F/sgt Edward George Alexander ( foto hiernaast) en waarnemer PO Donald Steward Kennedy. Zij worden herdacht op Runnymede memorial.
Hier finden Sie Begraafplaats Hallum
Grote of Sint-MaartenkerkKerkpad 1
9074 BX Hallum Route planen
vanaf jouw locatie
-
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
-
De bevrijding van Friesland 1
De bevrijding van Friesland 1
Nadat de geallieerde luchtlandingstroepen in september 1944 bij Arnhem waren verslagen duurde het nog tot maart 1945 voordat de geallieerden weer in het offensief gingen. Daarna ging het echter snel. De Duitse troepen in Gelderland en Overijssel waren ernstig verzwakt en de overmacht was groot. Gesteund door een effectief Fries verzet werd Friesland uiteindelijk in een hoog tempo bevrijd.
Begin april werd duidelijk dat de bevrijding van Friesland nabij was. Hoewel de provincie niet zoals andere delen van Nederland te kampen had gehad met een echte Hongerwinter, waren er wel grote tekorten aan bijna alles. En de terreur van de bezetter werd almaar groter. Hierdoor werd ook het verzet tegen de bezetter steeds sterker. De strijd tussen beide was begin 1945 harder dan ooit tevoren.
In Friesland waren de zogenoemde Knokploegen (KP) verantwoordelijk voor de meeste verzetsdaden. Maar er waren ook andere groepen. Op bevel van de Nederlandse regering in Londen werden al deze groepen samengevoegd in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.). In Friesland gebeurde dit op 12 december 1944.
Met de N.B.S., in de volksmond aangeduid als de BS, kreeg het gewapende verzet een organisatie met een duidelijke structuur. Het was de bedoeling dat de N.B.S. ook een rol zou spelen bij de aanstaande bevrijding. Daartoe werden verzetsgroepen vanaf het najaar van 1944 voorzien van wapens. Deze werden vanuit de lucht gedropt. Op 8 april zond Radio Oranje de boodschap ‘De fles is leeg’ uit. Dit was het sein voor de NBS om 36 uur later te beginnen met de uitvoer van sabotageacties. Het doel was om het de Duitsers zo moeilijk mogelijk te maken om zich te verweren tegen de naderende geallieerde troepen.Dat deed het verzet door bruggen en spoorwegen onklaar te maken, vaarwegen te blokkeren en wegen te versperren. De reactie van de bezetter was meedogenloos. Als represaille werden op verschillende momenten en plekken nog tientallen gevangenen gefusilleerd.
Toen de Canadezen op 12 april Friesland eenmaal waren binnengetrokken werden zij uiterst effectief ondersteund door het Friese verzet. Doordat het uitstekend georganiseerd was kon het de Canadezen helpen om belangrijke bruggen in handen te krijgen, beschadigde bruggen te repareren en te adviseren over de meest gunstige route.
Op 18 april was de hele provincie met uitzondering van de Waddeneilanden bevrijd (deze werden eind mei en in juni bevrijd). In vergelijking met andere provincies is er in Friesland weinig gevochten. Over het algemeen werden de paar duizend Duitse troepen, die Friesland niet hadden kunnen ontvluchten, door de Canadezen relatief snel verslagen.
De commandant van de Royal Canadian Dragoons, Lieutenant Colonel Landell, prees de acties van het verzet door te stellen ´Friesland liberated herself´. Hoewel dat wellicht wat overtrokken is, hebben de acties van het Friese verzet zonder meer de bevrijding versneld. En het aantal slachtoffers aan geallieerde kant verminderd.
Bij confrontaties met Duitse troepen en hun Nederlandse handlangers verloren zeker 31 verzetsmensen hun leven. Aan geallieerde kant sneuvelden tenminste elf Canadezen en één Fransman. Bij de gevechten en beschietingen vielen ook tientallen burgerslachtoffers. Het aantal slachtoffers aan Duitse kant is niet bekend, maar vermoedelijk liep dat aantal in de honderden. Met 320 vernielde en 4000 beschadigde woningen en 80 vernielde bruggen was Friesland materieel de minst beschadigde provincie van Nederland.
