Ljibbe Weidenaar
Nes
Ljibbe Weidenaar steekt zijn neus om de hoek van de deur. “Zei je wat?”, vraagt hij. Zijn vrouw Lieneke is aan de keukentafel bezig met de administratie. “De man van Talent is er”, zegt ze zonder op te kijken van de laptop. “Hij is al in de schuur.”
Hier schon mal ein Vorgeschmack
(het audioverhaal is te beluisteren in de media)
Ljibbe Weidenaar steekt zijn neus om de hoek van de deur. “Zei je wat?”, vraagt hij. Zijn vrouw Lieneke is aan de keukentafel bezig met de administratie. “De man van Talent is er”, zegt ze zonder op te kijken van de laptop. “Hij is al in de schuur.”
Daar ruikt het naar uien, aardappelen en modder. Ljibbe geeft de specialist van het pootgoedbewaarmiddel Talent een hand. Sinds een paar jaar gebruikt hij Talent, gemaakt van karwijzaadolie, waardoor hij de pootaardappelen op hogere temperatuur kiemvrij kan bewaren. En eenmaal in de grond krijgen ze meer stengels en knollen.
“Ben je tevreden over de opbrengst van vorig jaar?”, vraagt de specialist. Ljibbe knikt. Dat is hij zeker. Vooral in de middelste maat pootgoed zag hij goed resultaat, en die maat levert het meeste op. In de toekomst wil hij met miniknollen aan de gang, hoogwaardig plantmateriaal uit de kassen dat je zelf vermeerdert. Dan heeft hij een gesloten bedrijf.
Ze lopen naar de opgestapelde kisten met op maat gesorteerd pootgoed. Wat een wonderlijk gewas is het toch. Zo veel knollen uit zo weinig plant, en met zo'n natuurlijk middel kun je er nog meer uithalen. “De toediening kan steeds verfijnder worden afgesteld”, vertelt de specialist. Op een tablet stelt hij de verneveling per dag in. “Je hoeft eigenlijk alleen maar te controleren of het werkt.”
Mooi, denkt Ljibbe, terwijl hij in de auto stapt. Jentsje en hij zullen het vanavond nog even grondiger bekijken. De bewaring is in ieder geval voor Sinterklaas geregeld, zoals de bedoeling is. Nog even naar het dorp. In gedachten streept hij een aantal dingen van zijn lijstje af. Hij gaapt. Zijn lichaam is nog steeds niet helemaal hersteld van de gebroken nachten in de zomer, toen de broccoli en bloemkool 's nachts beregend moest worden. En de oogst van de groente in oktober is altijd hectisch en druk: iedere ochtend ging om vijf uur de wekker. Ja, hun bouwplan is best intensief. Daarom werken niet alleen hij en Lieneke, maar ook Jentsje en twee medewerkers het hele jaar mee.
Hij stopt bij het huisje dat ze voor onderdak van de Roemeense seizoensarbeiders kochten. Even kijken of alles in orde is. Ze woonden hier afgelopen zomer met z’n zessen: harde werkers die nooit klagen. Ook Ljibbe vindt hard werken niet erg. Het hoort gewoon bij het boerenbestaan, net zoals het weer voor 80% bepaalt hoe je gewas groeit. Nee, de vrijheid en het eigen-baas-zijn: hij zou niet zonder willen.
Hij loopt even rond, gooit de reclamefolders uit de gang in de papierbak en sluit weer af. Morgen gaat hij ploegen, denkt hij op de terugweg. Zodat het land klaar is voor de winter.
(Beluister het audioverhaal naast de foto)
Dit verhaal is onderdeel van de route Bildtstars en Eigenheimers van Sense of Place
-
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
-
De bevrijding van Friesland 1
De bevrijding van Friesland 1
Nadat de geallieerde luchtlandingstroepen in september 1944 bij Arnhem waren verslagen duurde het nog tot maart 1945 voordat de geallieerden weer in het offensief gingen. Daarna ging het echter snel. De Duitse troepen in Gelderland en Overijssel waren ernstig verzwakt en de overmacht was groot. Gesteund door een effectief Fries verzet werd Friesland uiteindelijk in een hoog tempo bevrijd.
Begin april werd duidelijk dat de bevrijding van Friesland nabij was. Hoewel de provincie niet zoals andere delen van Nederland te kampen had gehad met een echte Hongerwinter, waren er wel grote tekorten aan bijna alles. En de terreur van de bezetter werd almaar groter. Hierdoor werd ook het verzet tegen de bezetter steeds sterker. De strijd tussen beide was begin 1945 harder dan ooit tevoren.
In Friesland waren de zogenoemde Knokploegen (KP) verantwoordelijk voor de meeste verzetsdaden. Maar er waren ook andere groepen. Op bevel van de Nederlandse regering in Londen werden al deze groepen samengevoegd in de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.). In Friesland gebeurde dit op 12 december 1944.
Met de N.B.S., in de volksmond aangeduid als de BS, kreeg het gewapende verzet een organisatie met een duidelijke structuur. Het was de bedoeling dat de N.B.S. ook een rol zou spelen bij de aanstaande bevrijding. Daartoe werden verzetsgroepen vanaf het najaar van 1944 voorzien van wapens. Deze werden vanuit de lucht gedropt. Op 8 april zond Radio Oranje de boodschap ‘De fles is leeg’ uit. Dit was het sein voor de NBS om 36 uur later te beginnen met de uitvoer van sabotageacties. Het doel was om het de Duitsers zo moeilijk mogelijk te maken om zich te verweren tegen de naderende geallieerde troepen.Dat deed het verzet door bruggen en spoorwegen onklaar te maken, vaarwegen te blokkeren en wegen te versperren. De reactie van de bezetter was meedogenloos. Als represaille werden op verschillende momenten en plekken nog tientallen gevangenen gefusilleerd.
Toen de Canadezen op 12 april Friesland eenmaal waren binnengetrokken werden zij uiterst effectief ondersteund door het Friese verzet. Doordat het uitstekend georganiseerd was kon het de Canadezen helpen om belangrijke bruggen in handen te krijgen, beschadigde bruggen te repareren en te adviseren over de meest gunstige route.
Op 18 april was de hele provincie met uitzondering van de Waddeneilanden bevrijd (deze werden eind mei en in juni bevrijd). In vergelijking met andere provincies is er in Friesland weinig gevochten. Over het algemeen werden de paar duizend Duitse troepen, die Friesland niet hadden kunnen ontvluchten, door de Canadezen relatief snel verslagen.
De commandant van de Royal Canadian Dragoons, Lieutenant Colonel Landell, prees de acties van het verzet door te stellen ´Friesland liberated herself´. Hoewel dat wellicht wat overtrokken is, hebben de acties van het Friese verzet zonder meer de bevrijding versneld. En het aantal slachtoffers aan geallieerde kant verminderd.
Bij confrontaties met Duitse troepen en hun Nederlandse handlangers verloren zeker 31 verzetsmensen hun leven. Aan geallieerde kant sneuvelden tenminste elf Canadezen en één Fransman. Bij de gevechten en beschietingen vielen ook tientallen burgerslachtoffers. Het aantal slachtoffers aan Duitse kant is niet bekend, maar vermoedelijk liep dat aantal in de honderden. Met 320 vernielde en 4000 beschadigde woningen en 80 vernielde bruggen was Friesland materieel de minst beschadigde provincie van Nederland.
